Asbest Ölçümü

Asbest, doğal olarak ortaya çıkan çeşitli lifli silikatlara verilen addır. Asbest doğada farklı biçimlerde bulunmakla birlikte en yaygın olanları ve yasal düzenlemelere konu edilenleri altı çeşittir. Bunlar yapılarına göre serpantin ve amfibol olmak üzere iki grupta toplanırlar. Amfibol grubunda krosidolit, (mavi), amosit (kahverengi), aktinolit, antofilit ve tremolit asbest türleri yer alır. Serpantin grubunda ise krizotil (beyaz) asbest bulunur. Sanayide yaygın olarak kullanım alanı bulmuş olan asbest türleri krosidolit, amosit ve krizotildir. Aktinolit, antofilit ve tremolit asbest türleri sanayide görece olarak daha az kullanılmakla birlikte çeşitli inşaat malzemeleri ve izolasyon malzemelerinde kullanımları mevcuttur.

Krosidolit, amosit ve diğer amfibol asbest türlerinin çıkarılmaları, ticareti ve kullanımları 1980’li yılların ortalarından sonra bir çok ülkede yasaklanmıştır. Bugün sanayide kullanılan asbestin %90’ını kapsayan krizotil de Avrupa Birliği’nin tümünde ve dünyanın pek çok ülkesinde karsinojen niteliğiyle yasaklanmış bulunmaktadır1. Uluslararası Çalışma Konferansı ve Dünya Sağlık Örgütü de asbestin tüm türlerinin kullanımına son verilmesi çağrısında bulunmuşlardır. Dünyadaki bu gelişmelere karşın Türkiye’de asbestin yasaklanması henüz gerçekleşmiş değildir.

Asbestin kullanıldığı alanlar

Geçmişte iplik ve kumaşa karıştırılarak kullanılan asbest, ateşe dayanıklılığı ile mucize malzeme olarak bilinmiştir. Charlemagne’nin temizlemek için ateşe attığı ünlü masa örtüsü gibi Marco Polo’nun Asya seyahatleri sırasında gördüğünü yazdığı yanmayan kumaştan elbiseler de asbestten yapılmıştı.

Asbest, gerilme direncinin yüksek oluşu, ısıyı çok geçirmemesi ve kimyasallara karşı göreceli dirençli oluşu nedeniyle sanayide yaygın bir kullanım alanı bulmuştur

NIOSH 7400 ASBESTOS An dOTHER FIBERS By PCM

OSHA -ID -160 Asbestos in Air

WHO/1997 Havadaki Fiber Sayısı ve Konsantrasyon -larının Tayini